تفاوتهای سقط درمانی با سقطهای غیرقانونی
در کشورهای توسعه‌یافته، مدت مدیدی است که سقط‌جنین خودخواسته و قانونی به لحاظ پزشکی از امن‌ترین فرایندها محسوب می‌شود. با این حال سقط‌جنین ناسالم (که توسط فرد، بدون آموزش مناسب و یا خارج از محیطهای پزشکی انجام می‌شود) سالانه حدود ۷۰ هزار مرگ مادر و ۵ میلیون معلول، در سطح جهان به‌جا می‌گذارد. سالانه حدود ۴۲ میلیون سقط‌جنین انجام می‌شود که تخمین زده‌شده است که ۲۰ میلیون از آنها به شکلی ناسالم انجام‌شده است.
چهل درصد زنان حامله جهان از داشتن امکانات درمانی و حق انتخاب برای سقط‌جنین محروم هستند. سقط‌جنین عمدی (خواسته) دارای سابقه تاریخی طولانی است و توسط روشهای مختلفی چون سقط کننده‌های گیاهی، استفاده از ابزار تیز، آسیب جسمانی و دیگر روشهای سنتی انجام می‌شده است. علم پزشکی معاصر با بهره‌گیری از داروها و روشهای جراحی، سقط‌جنین را راحت کرده است.
قانونی بودن، همه‌گیر بودن، وضعیت فرهنگی و وضعیت مذهبی در نوع نگاه به سقط‌جنین، تفاوت قابل‌ملاحظه‌ای ایجاد می‌کند. در بسیاری از نقاط جهان، بحثهای جنجالی بر سرِ قانونی و اخلاقی بودن، سقط‌جنین وجود دارد. از آنجایی که دسترسی به آموزش و خدمات تنظیم خانواده برای پیشگیری از بارداری در سراسر جهان، در حال افزایش است، سقط‌جنین به‌طور گسترده‌ای در حال کاهش است.
سقط درمانی با سقط غیرقانونی تفاوت دارد، شاید به دلیل آمدن کلمه «سقط» در عبارت «سقطِ درمانی» این سوءتفاهم پیش می‌آید. افزایش درخواست سقط …! این قبیل تیترها را در مطبوعات کم نمی‌بینیم و مخاطب هم طبیعتاً، این اطلاعات را در ذهن خود، با سقط غیرقانونی، معادل‌سازی می‌کند، در حالی‌که این‌چنین نیست.
در توضیح زیر تفاوتهای اساسی «سقط درمانی» با «سقط غیرقانونی» را برشمرده‌ایم تا شاید سوءتفاهمهای ناشی از این عبارت کمتر در خبرها دیده شود:
1- سقط درمانی با مجوز قانونی انجام می‌شود. مجوز سقط‌جنین درمانی با تشخیص قطعی سه پزشک متخصص و تأیید پزشکی قانونی مبنی بر بیماری جنین که به علت عقب‌افتادگی یا ناقص‌الخلقه بودن موجب حرج مادر و یا بیماری مادر که با تهدید جانی مادر توأم باشد قبل از ولوج روح (چهار ماه) با رضایت زن در سازمان پزشکی قانونی صادر می‌شود ولی انجام آن در مراکز بیمارستانی صورت می‌گیرد.
در حالی‌که در سقطهای غیرقانونی هیچ‌گونه مجوز و یا تأییدیه از مرجعی خاص وجود ندارد ضمن آن‌که تهدید جانی مادر یا مشکلات جنینی نیز مطرح نیست. این نوع سقط اغلب به دلایل شخصی آن هم در مراکز غیراستاندارد انجام می‌شود.
2- سقط درمانی دارای شرایط و محدوده زمانی مشخص است. مجوز سقط‌جنین درمانی با بررسی کامل پرونده پزشکی مادر، مدارک بارداری و نیز آزمایشهای مادر و جنین قابل‌ارائه است؛ مدارکی که نشان‌دهنده سن دقیق بارداری و نیز وجود بیماریهای مادر و یا جنین باشد. قطعی بودن سن کمتر از چهار ماه بارداری در صدور این نوع مجوز از ضروریات است.
از آنجا که مجوز سقط درمانی به شکل قانونی و توسط پزشکی قانونی صادر می‌شود آمار دقیق و صحیحی در مورد آن وجود دارد در حالی‌که از سقطهای غیرقانونی به دلیل مخفیانه بودن آمار رسمی و قابل استنادی در دسترس نیست.
3- افزایش سقط درمانی به‌منزله افزایش آگاهی مادران است. سقط‌جنین درمانی بر اساس آمارهای موجود در سازمان پزشکی قانونی کشور در سالهای اخیر با افزایش مواجه بوده است، اما این افزایش آمار عمدتاً به دلیل بهبود ابزارها و روشهای تشخیصی و نیز ارتقای سطح آگاهی جامعه از وجود چنین امکان قانونی برای پیشگیری از تولد نوزادان عقب‌افتاده و یا تهدید جانی مادر در صورت ادامه بارداری است.
حال آن‌که افزایش یا کاهش سقطهای غیرقانونی بدون وجود آمارهای رسمی و کارشناسانه به‌هیچ‌وجه قابل‌بررسی و استناد نیست.
4- سقط درمانی در مراکز مجاز انجام می‌شود. در سقط‌جنین درمانی روند کار با سرعت و به شکل قانونی انجام می‌شود و پزشکی قانونی بدون نیاز به ارائه نامه مرجع قضایی این درخواستها را بررسی می‌کند تا در کمترین زمان ممکن و در صورت داشتن شرایط لازم مجوز صادر شود. در این نوع از سقط هیچ نگرانی در خصوص اقدام به عمل غیرقانونی و نیز تهدید خطرات ناشی از سقطهای غیرقانونی وجود ندارد در حالی‌که سقطهای غیرقانونی به دلیل انجام گرفتن در مراکز غیرمجاز ممکن است موجب مرگ مادر و یا ایجاد مشکلات جسمی برای او شود.
یادآور می‌شود سازمان پزشکی قانونی کشور مرجع رسیدگی‌کننده با درخواستهای سقط‌جنین درمانی است که موضوع آن کاملاً متفاوت از سقط غیرقانونی است؛ بنابراین پزشکی قانونی در خصوص سقطهای غیرقانونی هیچ اظهارنظری نمی‌کند.