بررسی نقش شهرداریها در تحقق حقوق شهروندی
شهرداری سازمانی است که ساکنان شهر با استفاده از حقوق طبیعی خود و اختیاری که قانون به این سازمان عطا کرده است، به‌منظور ایجاد و اداره کردن تأسیسات عمومی و وضع و اجرای نظام شهری و تأمین نیازمندیهای مشترک محلی به وجود می‌آورند و به آن اختیار و نمایندگی می‌دهند تا هزینه خدماتی را که به عهده آن واگذارشده است با روشهای منطقی و عادلانه بین ساکنان شهر توزیع کرده و از آنها وصول کند.
امروزه شهرداریها در خصوص تنوع وظایف محوله و مسؤولیتهای خدمت‌رسانی در رأس همه نهادها قرار دارند.
از جمله این وظایف می‌توان احداث میادین میوه و تره‌بار و بازارهای روز با کالاهای ارزان‌قیمت، انجام امور مربوط به تدفین اموات، خدمات ایمنی و آتش‌نشانی، ایجاد و نگهداری فضاهای سبز شهری، نظافت معابر، ایجاد زیرگذرها روگذرها و خیابانها، صدور پروانه‌های ساختمانی و دهها وظیفه دیگر را نام برد.
بنابراین می‌توان ادعا کرد که شهرداریها از معدود نهادهایی هستند که یک شهروند در طول حیات شهرداریها از معدود نهادهایی هستند که یک شهروند در طول حیات خود به خدمات آن نیاز دارد
خود به خدمات آن نیاز دارد که همین امر باعث نگرش بیشتر مردم به عملکرد این سازمان خدمات محور گردیده است.
با توجه به این‌که شهرداریها برابر قانون و مقررات مربوطه خودکفا بوده و امکانات و منابع مالی آنها اختصاص به حوزه استحفاظی و خدماتی خود دارد، لذا به هر میزان که مردم یک شهر در امور مربوط به شهرداری مشارکت نمایند آن شهرداری در انجام وظایف و خدمات‌دهی موفق خواهد بود.
در جامعه شهروند مدار شهرداریها بیشترین نقش را در تحقق این مهم ایفا می‌کنند.
اما نکته‌ای که وجود دارد این است که شهرداریها چه نقش و وظیفه‌ای در مقابل شهروندان، شهر، حقوق شهروندی و محیط شهری دارند.
شهرداری اداره امور جاری و یومیه زندگی شهروندان شهر را سامان و تنظیم می‌کنند؛ اما واقعیت مسأله این است که شهرداریها در اذهان عمومی صرفاً وظیفه آسفالت و تمیز کردن معابر و جمع‌آوری زباله را بر عهده‌دارند؛ اما این تصوری نادرست از نهاد شهرداری است.
لیکن در باطن، این شهرداری است که محیط‌زیست شهروندان و شادابی مردمان شهر را با خلق‌وخوی مختلف سامان می‌دهد.
شهرداری نقش تعیین‌کننده‌ای در نشر و گسترش حقوق شهروندی دارد.
شهر حیات زنده‌ای دارد و باید به‌عنوان یک موجود زنده به آن نگریست. شهر فقط مجموعه‌ای از سازه‌ها نیست بلکه شهر ترکیبی است از انسانهایی با فرهنگ و آداب‌ورسوم مختلف که پیوسته در جریان است و محیط زیستی که در زندگی می‌کنند و امکاناتی شهرداری نقش تعیین‌کننده‌ای در نشر و گسترش حقوق شهروندی دارد.
که برای بهتر زیستن و رشد و تعالی انسان وجود دارد.
واقعیت این است امروزه معیار شهردار موفق به کسی داده می‌شود که چقدر در شادی و بهتر زیستن شهروندان نقش‌آفرینی کرده است و چه میزان امید به آینده برای آنها فراهم نموده است. چه میزان از بحرانها و آسیبهای شهری را درمان و حل کرده است.
آسودگی شهروندان چقدر رشد داشته است، مصیبتهای شهری چه میزان کاسته شده است نه این‌که چه تعداد پل و اتوبان ایجادشده باشد اگرچه این امر هم برای شهر مفید است اما نکته این است که مخاطبین شهرداری مردم یا شهروندان هستند نه ساختمانها و سازه‌های شهر.
شهرداری شهر کیوتو در ژاپن بین المانهای شهری و بافت تاریخی شهر و حتی رنگ تابلوها و تصویرهای شهر هارمونی زیبایی ایجاد کرده است آنها ابتدا به روحیات شهروندان میزان آسایش و رفاه آنان توجه کرده‌اند.
شهرهای مناطق کردنشین علیرغم داشتن موقعیتی زیبا که ترکیبی جالب بین کوههای زاگرس و شهر ایجاد می‌شود، فاقد هویت شهری اصیل هستند.
در پایان باید به این نکته اشاره کرد که شهرها محیطهای زنده‌ای دارند که نیازمند توجه و رسیدگی خاص است، از این‌رو شهروندان نیازمند توجه و رسیدگی فوری شهرداری هستند و از آنجایی که شهروندان ارتباط مستقیمی با شهر دارند، این شهرداری است که نقش وافری در پایداری حقوق شهروندی ایفا می‌کند.