"مرکز پژوهشی دانشنامه های حقوقی علامه"

هو الحق و له الحمد

مقدمه

مرکز پژوهشی دانشنامه‌های حقوقی علامه با هدف پاسخگویی به بخشی از نیازهای پژوهشی کشور در زمینه حقوق تأسیس شد. این مرکز به استناد موافقت اصولی شماره ۲۵۸۶۱۷/۱۸/۳ مورخ ۲/۱۲/۹۴شورای گسترش آموزش عالی و مطابق قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (مصوب ۱۸/۵/۱۳۸۳) تشکیل شده است. اساسنامه مرکز پژوهشی نیز در جلسه مورخ ۲۵/۰۲/۱۳۹۵ شورای گسترش آموزش عالی به تصویب رسیده است.

برای معرفی این مرکز ابتدا به پیشینه و فرایند شکل گیری و تأسیس این مرکز اشاره خواهد شد. در ادامه به تبیین اهداف مرکز پژوهشی پرداخته خواهد شد و سپس وظایف و اختیارات مرکز و ساختار سازمانی آن مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

پیشینه و فرایند تأسیس مرکز پژوهشی

برای انجام فعالیتهای پژوهشی در حوزه حقوق، ابتدا در سال ۱۳۸۹ دایره‌المعارف حقوق و قانون ایران(حقّا) وابسته به مؤسسه فرهنگی شمیم معرفت و علم پایه‌گذاری شد. مؤسسان و فعالان این مجموعه علمی پژوهشی با استفاده از چندین دهه تجربه کار قضایی و نیز مدیریت امور آموزشی و پژوهشی در سطح قوه قضاییه تلاش داشتند تا «تناظر یک به یک» میان «منابع حقوق ایران» برقرار کنند. منظور از «منابع حقوق ایران» همان منابع سه‌گانه‌ای است که شامل «قانون»، «رویه قضایی» و «دکترین حقوقی»[۱] است. به‌منظور رسمیت بخشیدن به این فعالیتها و کسب مجوز از مراجع علمی، بررسیهای لازم صورت گرفت و ضرورت اخذ مجوز پژوهشکده از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری آشکار شد.به این ترتیب هسته اولیه مرکز پژوهشی از همین فعالیتها آغاز شد.

آیین‌نامه‌ها و ضوابط مصوب وزارت علوم در این زمینه به دقت مطالعه و بررسی شد. از جمله این ضوابط، آیین‌نامه صدور مجوز تأسیس فعالیت واحدهای پژوهشی غیردولتی (متشکل از اشخاص حقیقی) مورخ۱۹/۰۶/۹۰ است. مطابق مفاد این آیین‌نامه برای اخذ مجوز تأسیس واحدهای پژوهشی می‌بایست پرسش نامه تأسیس واحدهای پژوهشی تکمیل و به همراه سایر مستندات درخواستی مطابق آیین نامه مذکور به دفتر برنامه‌ریزی و سیاستگذاری امور پژوهشی معاونت پژوهشی وزارت علوم ارسال شود.

پرسشنامه مذکور به‌همراه (فرم شماره۱) و فرم درخواست (فرم شماره۲) و همچنین فرم مشخصات متقاضیان تأسیس (فرم شماره۳) تکمیل و مستندات مورد نیاز آماده شد و پس از طی مراحل اداری وتأیید کارشناس مربوط به دبیرخانه معاونت پژوهش و فناوری وزارت علوم تحویل شد. (مرداد ماه۱۳۹۳) نماینده هیأت مؤسس برای پیگیری معرفی شد.

پس از گذشت بیش از یک سال از ارائه رسمی درخواست، در مهر ماه ۱۳۹۴ به فاصله یک ماه دو بار اعضای هیأت مؤسس و مشاوران مرکز برای شرکت در کمیته‌های پژوهش و فناوری معاونت پژوهشی وزارت علوم به منظور دفاع از تقاضا دعوت شدند. علاوه بر آن، در طول این مدت، بازرسیهای محسوس و نامحسوس و فرایند گزینش اعضای هیأت مؤسس توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری انجام شد.

اعضای کمیته‌های فوق‌الذکر پس از استماع برنامه‌ها و فعالیتهای ارائه شده توسط نمایندگان هیأت مؤسس و با لحاظ اسناد و مدارک خصوصا زیر ساختهای پژوهشی تهیه شده نتایج بررسیهای خود را در رابطه با تأسیس مرکز پژوهشی دانشنامه‌های حقوقی علامه به دفتر گسترش آموزش عالی وزارت علوم جهت بررسی نهایی در شورای گسترش آموزش عالی اعلام نمود.

و نهایتاً شورای مزبور هم با توجه به سوابق و تجربیات ارائه شده با تأسیس مرکز پژوهشی دانشنامه‌های حقوقی موافقت نمود و موافقت اصولی به شماره ۳/۱۸/۲۵۸۶۱۷مورخ ۹۴/۱۲/۲ صادر شد.

اهداف مرکز پژوهشی (ماده یک اساسنامه مرکز)

اهداف مرکز پژوهشی دانشنامه های حقوقی علامه در دو بخش اهداف کلان و اهداف جزئی دسته بندی می شوند.

اهداف کلان این مرکز عبارت است از:

توسعه و گسترش پژوهش های حقوقی

زمینه سازی برای ارتقای فعالیت های پژوهشی حقوقی

اهداف جزئی مرکز پژوهشی عبارت است از:

مطالعه و پژوهش در زمینه مبانی آثار و محتوای حقوقی و فقهی دانشنامه های حقوقی و مواد قوانین داخلی و دکترین و رویه قضایی

مطالعه و پژوهش در زمینه دانشنامه های حقوق و نیز روابط و تناظر میان دکترین حقوقی، رویه قضایی و قوانین راجع به حقوق داخلی ایران

تدوین و انتشار دانشنامه در رشته ها و گرایش های مختلف حقوق

وظایف و اختیارات مرکز پژوهشی

به موجب ماده هفت اساسنامه وظایف و اختیارات مرکز پژوهشی دانشنامه‌های حقوقی علامه به‌شرح زیر تعیین شده است:

1. بررسی و شناسایی نیازهای پژوهشی در زمینه حقوق داخلی ایران.
2. اجــرای طرحــهای پژوهشی بنــیادی، کاربـردی و تـوسـعه‌ای بـه منظـــور تحـــقق اهـداف مرکز.
3. فراهــم آوردن امـــکانات لازم و متنـاسب با فـعالیتـهای پژوهشی مرتبـط با دانشنامه‌نگاریدر رشتــه‌های مختـلف حقـوق ایــران.
4. همکــاری پژوهشی با دانشـگاهها و مؤسسات آموزش عالـی و پژوهشی داخلی، خارجی و بیـن‌المللی به‌منظور ارتقای کیفیت فعالیتهای‌پژوهشی در زمینه حقوق با رعایـت قـوانین و مقـــررات.
5. ارائه خدمات مشاوره‌ای به اشخاص حقیقی و حقوقی بر اساس نتایج فعالیتهای علمی و پژوهشی انجام شده در مرکز.
6. انتشار مجله، کتاب علمی، جزوه آموزشی، تولید نرم‌افزار و برنامه‌های رایانه ای متناسب با اهداف مرکزطبق ضوابط و مقررات مربوط.

۷٫ برگزاری همایشهای علمـی‌و ارائه  دستاوردهای پژوهشـــی ‌در قالب کارگاههای آموزشـی‌با رعایـت ضوابط و مقـررات  مربـوط

[۱] .نتیجه این پژوهشها منتهی به ایجاد زیرساختی پژوهشی با قریب به یک میلیون و پانصد هزار فیش تحقیقاتی و ساختار درختی نمایه های فیشها در بیش از ۱۶۷ هزار زیر شاخه شد که تماما به صورت الکترونیکی تهیه و جزء ذخایر و ثروت علمی مرکز می باشد.

دانلود فایل معرفی کامل مرکز

گالری تصاویر مرکز پژوهشی دانشنامه های حقوقی